Als u een bedrijf start, moet u een rechtsvorm kiezen. Bijvoorbeeld een eenmanszaak, besloten vennootschap (bv), of vennootschap onder firma (vof). Kies een rechtsvorm die het best past bij uw situatie. Kijk bijvoorbeeld hoe u de aansprakelijkheid wilt regelen, hoe de toekomst eruit ziet en wat voor u fiscaal voordelig is.
Wat is een rechtsvorm?
Een rechtsvorm is de juridische vorm die u kiest voor uw bedrijf. Wanneer u zich inschrijft bij KVK moet u deze ondernemingsvorm opgeven. Het bepaalt onder meer de (privé-) aansprakelijkheid voor schulden en belastingverplichtingen.
Kijk naar de samenstelling van uw onderneming
Bent u alleen, dan is een eenmanszaak of besloten vennootschap (bv) vaak de beste optie. Inventariseer welke risico’s u loopt, en denk daarover na. Veel risico's kunt u verkleinen met verzekeringen en goede contracten. Onderneemt u met meerdere personen, dan kunt u kiezen voor verschillende rechtsvormen.
Bepaal hoe u aansprakelijk wilt zijn
Bij een eenmanszaak en vennootschap onder firma (vof) bent u met uw privévermogen aansprakelijk voor eventuele schulden van uw bedrijf. Schuldeisers kunnen dan bijvoorbeeld beslag leggen op uw privébezittingen. Ook op dat van uw partner, als u daarvoor niets geregeld hebt. Bij een rechtspersoon, zoals een bv, bent u alleen in uitzonderlijke gevallen privé aansprakelijk voor de schulden van uw bedrijf.
Bepaal wat fiscaal het gunstigst is
Als eigenaar van een eenmanszaak of vof betaalt u inkomstenbelasting over de winst. Als eigenaar van een eenmanszaak of vennoot van een vof heeft u vaak recht op extra belastingvoordelen , zoals de zelfstandigenaftrek. Vooral in de startfase, wanneer uw bedrijf relatief weinig winst maakt bent u fiscaal meestal beter af met een eenmanszaak of vof.
Een bv betaalt vennootschapsbelasting en eventueel dividendbelasting. De directeur-grootaandeelhouder (dga) betaalt daarnaast inkomstenbelasting over zijn loon en over het uitgekeerde dividend. Bij een bv is de belasting gemiddeld lager dan bij een eenmanszaak of vof, maar de kosten zijn hoger. Onder meer door jaarrekeningsverplichtingen en accountantskosten. Een directeur-grootaandeelhouder heeft geen zelfstandigenaftrek.
Rechtsvorm voor starters
De meeste starters kiezen voor een eenmanszaak. Zijn er meerdere eigenaren? Dan kiezen ze vaak voor een vennootschap onder firma (vof) of bv.
Oprichtingseisen per rechtsvorm
Voor een eenmanszaak en vof gelden geen oprichtingseisen of kapitaal. Een bv (rechtspersoon) moet worden opgericht bij de notaris en er geldt een kapitaalinbreng van minimaal 1 eurocent.
Freelancer en zzp’er
Zzp’er (zelfstandige zonder personeel) en freelancer zijn geen rechtsvormen. Ook als zzp'er of freelancer moet u een rechtsvorm kiezen. Bijvoorbeeld een eenmanszaak.
Welke rechtsvormen zijn er?
Er zijn rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid en rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid. Bij een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid bent u met uw privévermogen aansprakelijk voor de schulden van uw bedrijf. Dit is bij een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid meestal niet het geval.
Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid
Eenmanszaak
De meeste ondernemers starten een eenmanszaak. U richt deze eenvoudig op. Met een eenmanszaak heeft u in het begin meestal meer belastingvoordeel dan bijvoorbeeld een bv.
Vennootschap onder firma (vof)
Gaat u samen met anderen een bedrijf starten? Dan kunt u een vennootschap onder firma (vof) oprichten. Ieder persoon die meedoet wordt dan vennoot en brengt iets in. Het is aan te raden om een vennootschapscontract op te stellen.
Maatschap
In een maatschap voeren 2 of meer personen hun beroep uit onder een gemeenschappelijke naam. Iedere deelnemer brengt iets in, zoals arbeid, geld of goederen. Het voordeel wordt verdeeld.
Commanditaire vennootschap
Een commanditaire vennootschap (cv) is interessant als u te weinig geld heeft om te starten. Een cv heeft beherende en stille vennoten. De beherend vennoot heeft de dagelijkse leiding in het bedrijf. Stille vennoten zijn alleen geldschieter.
Rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid
Besloten vennootschap (bv)
Een besloten vennootschap (bv) is een rechtspersoon, een zelfstandige entiteit. Dat betekent dat de bv in de meeste gevallen aansprakelijk is voor eventuele schulden. Het kapitaal van een bv is verdeeld in aandelen, die in bezit zijn van de aandeelhouders. De hoogste macht ligt bij deze aandeelhouders.
Naamloze vennootschap (nv)
Ook een naamloze vennootschap (nv) heeft aandeelhouders. Een nv heeft ook aandelen die vrij verhandelbaar zijn op de beurs. Er is een verplichte startkapitaal van minimaal 45.000 euro. Zowel de bv en nv moeten jaarstukken opstellen en inleveren bij KVK.
Coöperatieve vereniging
Een coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij (voluit: coöperatieve vereniging) is een speciale vereniging die gericht is op samenwerking en die overeenkomsten aangaat met en voor haar leden.
Stichting
Wilt u een bepaald maatschappelijk, sociaal of ideëel doel realiseren, zoals natuurbehoud, hulp aan andere mensen of de verspreiding van cultuur? En heeft u hiervoor geld beschikbaar? Dan kunt u kiezen voor de stichting als rechtsvorm.
Vereniging
Heeft u een wens of doel en wilt u met anderen samenwerken om dit te bereiken, zoals een sportclub of belangenorganisatie? Dan kunt u kiezen voor de vereniging als rechtsvorm.
Overzicht van alle rechtsvormen
Wilt u weten wat precies de kenmerken zijn van elke rechtsvorm? Bekijk een handig overzicht van alle rechtsvormen. Met onder andere de kapitaalvereiste, belastingen en sociale zekerheid per rechtsvorm.
Video Rechtsvorm kiezen voor uw bedrijf
Feiten en cijfers: rechtsvormen in Nederland
De grafiek laat het aantal bedrijven van de drie meest voorkomende rechtsvormen in Nederland zien per kwartaal.
Het aantal eenmanszaken neemt de laatste jaren vrijwel onafgebroken toe.